همیار وب آموزش های ویژه درباره بازاریابی اینترنتی و کسب و کار اینترنتی و راه اندازی کسب و کارهای اینترنتی در وب سایت همیار وب 
حساسیت لثه یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این مشکل نه‌تنها باعث التهاب، خونریزی و ناراحتی لثه می‌شود، بلکه در صورت بی‌توجهی، سلامت کلی دهان و حتی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، آشنایی با روش‌های پیشگیری و درمان حساسیت لثه اهمیت زیادی دارد. در این مطلب، به بررسی علائم حساسیت لثه و راهکارهای درمان از آن می‌پردازیم.
علائم حساسیت لثه چیست؟
اگر لثه‌های حساسی داشته باشید، ممکن است هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان، درد خفیفی را تجربه کنید. این درد می‌تواند موقتی باشد و به مرور از بین برود یا ادامه پیدا کند. در برخی موارد، حساسیت لثه با علائمی مانند موارد زیر همراه است:
- ورم
- قرمزی
- خونریزی
- بوی بد دهان
نکته‌ای که نباید فراموش کنید این است که حساسیت لثه (Gum Sensitivity) با حساسیت دندان (Tooth Sensitivity) تفاوت دارد. بسته به اینکه درد در کدام قسمت دهان احساس شود، ممکن است تشخیص اینکه مشکل از دندان‌ها است یا لثه‌ها، دشوار باشد.
اگر مشکل از دندان‌ها باشد، معمولاً هنگام خوردن یا نوشیدن مواد غذایی گرم یا سرد، احساس درد خواهید کرد. از جمله عواملی که می‌توانند باعث حساسیت دندان شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیدگی شدید دندان
- از بین رفتن پرکردگی دندان
- فرسایش مینای دندان
چه عواملی باعث حساس شدن لثه‌ها می‌شوند؟
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با فشار زیاد، می‌تواند لثه‌ها را حساس کند. در چنین شرایطی، ممکن است هنگام تمیز کردن دندان‌ها یا پس از آن، احساس درد داشته باشید. بریس‌های دندانی و دندان‌های مصنوعی نیز می‌توانند باعث ایجاد حساسیت و درد در بافت نرم دهان شوند. این نوع درد معمولاً موقتی است و با گذشت زمان، پس از عادت کردن دهان به ابزار دندانی، کاهش پیدا می‌کند.
اما این دو مورد تنها دلایل حساسیت لثه نیستند. در برخی موارد، عوامل دیگری که به بهداشت دهان مرتبط نیستند، می‌توانند باعث ایجاد حساسیت شوند.
1. بیماری لثه
بیماری لثه نوعی التهاب در بافت نرم دهان است که ساختار نگهدارنده دندان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از دلایل اصلی ابتلا به عفونت لثه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. با تجمع تدریجی پلاک بر روی دندان‌ها، احتمال بروز این مشکل افزایش پیدا می‌کند.
پلاک (Plaque) یک لایه چسبناک و حاوی باکتری است که در صورت تمیز نشدن، می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی‌تری شود.
نخستین مرحله از بیماری لثه ژنژیویت (Gingivitis) است که با علائمی مانند ورم و خونریزی لثه همراه است. اگر این التهاب خفیف به‌موقع درمان نشود، به پریودنتیت (Periodontitis) تبدیل می‌شود که شدیدترین شکل التهاب لثه محسوب می‌شود.
در موارد پیشرفته، پلاک به زیر خط لثه نفوذ کرده و باعث ایجاد واکنش التهابی شدید در بافت‌های نگهدارنده دندان و استخوان‌ها می‌شود. اگر این وضعیت درمان نشود، در نهایت می‌تواند به از دست دادن دندان‌ها منجر شود.
2. کمبود ویتامین C (اسکوروی)
کمبود ویتامین C که به آن اسکوروی (Scurvy) گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بدن به میزان کافی این ویتامین را دریافت یا جذب نکند.
کمبود ویتامین C می‌تواند علائمی مانند درد، ورم و خونریزی لثه‌ها ایجاد کند. همچنین، خستگی، درد مفاصل و کبودی پوست از دیگر نشانه‌های این مشکل هستند.
3. سیگار کشیدن
مصرف سیگار نه‌تنها خطر ابتلا به بیماری‌های جدی مانند سرطان ریه و سکته را افزایش می‌دهد، بلکه به لثه‌ها نیز آسیب می‌زند. این آسیب می‌تواند به بیماری‌های لثه منجر شود و در طولانی‌مدت، سلامت دهان را تحت تأثیر قرار دهد.
4. دیابت
دیابت کنترل‌نشده، سلامت لثه‌ها را به خطر می‌اندازد. گلوکز بالای موجود در بزاق، محیطی مناسب برای تجمع پلاک و رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند. در صورت تمیز نکردن پلاک، احتمال ابتلا به بیماری پریودنتال افزایش می‌یابد.
5. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث حساسیت لثه شود. در دوران بارداری، بلوغ، قاعدگی و یائسگی، تغییرات هورمونی باعث افزایش جریان خون در لثه‌ها می‌شوند که این موضوع، حساسیت بافت نرم دهان را بیشتر می‌کند.
6. عفونت‌های دهانی
برخی از عفونت‌های دهانی مانند برفک (Oral Thrush) و تبخال می‌توانند باعث تحریک و سوزش لثه شوند. علائم این عفونت‌ها معمولاً شامل زخم‌های سطحی و سفیدرنگ روی لثه‌ها است.
زخم‌های دهانی نیز می‌توانند عاملی برای حساسیت لثه باشند. از جمله دلایل ایجاد این زخم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود ویتامین
- استرس
- بیماری‌های خودایمنی
- مصرف غذاهای اسیدی
7. استرس
استرس بیش از حد، سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) را در بدن افزایش می‌دهد. اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، می‌تواند التهاب را در قسمت‌های مختلف بدن، از جمله لثه‌ها، تشدید کند.
روش‌های درمان لثه حساس
انتخاب روش درمانی باید بر اساس علت ایجاد حساسیت انجام شود. در برخی موارد، می‌توان با رعایت نکات ساده در خانه، این مشکل را برطرف کرد. اما در بسیاری از مواقع، مراجعه به دندان‌پزشک ضروری است.
درمان خانگی
درمان خانگی ای عارضه شامل:
از مسواک مخصوص لثه‌های حساس استفاده کنید
برای کاهش تحریک و آسیب به لثه‌ها، از مسواک‌هایی با برس نرم و طراحی ویژه برای لثه‌های حساس استفاده کنید. این مدل مسواک مخصوص لثه های حساس به تمیز کردن ملایم دندان‌ها کمک کرده و از التهاب بیشتر جلوگیری می‌کند.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. برای اطمینان از روش صحیح تمیز کردن دندان‌ها، می‌توانید از دندان‌پزشک خود کمک بگیرید. هنگام استفاده از مسواک و نخ دندان، با ملایمت عمل کنید. همچنین، انتخاب مسواک با برس نرم می‌تواند از تحریک بیشتر لثه جلوگیری کند.
از دهان‌شویه استفاده کنید
دهان شویه‌های آنتی باکتریال می‌توانند به کاهش التهاب، از بین بردن باکتری‌ها و کاهش سوزش لثه کمک کنند.
ویتامین C کافی مصرف کنید
قرار دادن میوه‌ها و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه یا استفاده از مکمل‌های ویتامینی، به تقویت لثه‌ها و کاهش حساسیت آن‌ها کمک می‌کند.
آب بیشتری بنوشید
اگر امکان مسواک زدن بعد از غذا را ندارید، نوشیدن آب می‌تواند به شستشوی دهان و حذف باکتری‌ها و ذرات باقی مانده غذا کمک کند.
سیگار را ترک کنید
سیگار علاوه بر آسیب به سلامت عمومی بدن، موجب تضعیف بافت لثه و افزایش حساسیت آن می‌شود. اگر ترک ناگهانی برایتان دشوار است، می‌توانید از جایگزین‌های نیکوتینی استفاده کنید.
برای کاهش درد، از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید
در صورتی که حساسیت و التهاب لثه با درد همراه باشد، می‌توان از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کرد. البته، مصرف این داروها باید مطابق با دستورالعمل درج‌شده روی بسته‌بندی انجام شود.
درمان‌های تخصصی دندان‌پزشکی
اگر با رعایت مراقبت‌های خانگی، حساسیت لثه بهبود پیدا نکند یا حتی تشدید شود، مراجعه به دندان‌پزشک ضروری است. ممکن است علاوه بر حساسیت لثه، عفونت یا بیماری‌های لثه‌ای مانند پریودنتیت نیز وجود داشته باشد.
پاک‌سازی حرفه‌ای دندان‌ها
در صورتی که حساسیت لثه ناشی از بیماری پریودنتال باشد، دندان‌ها باید به‌صورت تخصصی تمیز شوند. در این فرایند، پلاک و تارتار انباشته‌شده در اطراف دندان‌ها به‌طور کامل حذف می‌شود. با انجام این درمان، حساسیت لثه نیز به‌مرور کاهش می‌یابد.
بررسی‌های بیشتر در صورت لزوم
در برخی موارد، خونریزی و حساسیت لثه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های خودایمنی، سرطان یا اختلالات خونی باشد. برای تشخیص دقیق، ممکن است آزمایش خون و تصویربرداری‌های دندان‌پزشکی تجویز شود. تا زمان مشخص شدن علت اصلی، دندان‌پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب و مسکن تجویز کند.
