یکی از روشهای موجود در بازار بورس برای سرمایه گذاری، صندوقهای سرمایه گذاری است که مکانیزم آن به این صورت است که مبالغ خرد جمعآوری شده از سرمایهگذاران را به صورت کاملا تخصصی در حوزههای مختلف، زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار سرمایهگذاری کنند.
این روش سرمایه گذاری باعث شده است تا افراد با سرمایه اندک و بدون نیاز به صرف زمان برای آموزش بازار بورس و انجام معاملات، با تکیه بر دانش و تخصص تحلیلگران و معاملهگران حرفهای سرمایه گذاری خود را انجام دهند.
صندوقهای سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که هر فرد با توجه به میزان بودجه، ریسکپذیری، اهداف و انتظارات خود میتواند یک صندوق مناسب شرایط خود را انتخاب نماید. برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری باید آشنایی جامعی با انواع صندوقهای سرمایه گذاری داشت که در ادامه به توضیح آن میپردازیم.
انواع صندوقهای سرمایه گذاری
صندوقهای سرمایه گذاری دستهبندی های مختلفی دارند. از لحاظ ترکیب دارایی به چندین دسته مانند صندوقهای سرمایهگذاری سهامی، مختلط، شاخصی، درآمد ثابت، اهرمی، تضمین اصل سرمایه و … تقسیم میشوند. از لحاظ سازوکار خرید و فروش نیز به دو دسته «قابل معامله (ETF)» و «مبتنی بر صدور و ابطال» تقسیم میشوند.
صندوق سرمایه گذاری ETF
فرآیند خرید و فروش صندوق قابل معامله مشابه سهام بوده و از طریق سامانههای معاملاتی آنلاین کارگزاریها انجام میشود. برای شروع فرآیند سرمایهگذاری در این صندوقها نیاز به ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام و افتتاح حساب در یک کارگزاری است.
از مزایای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- متنوع بودن سبد دارایی
- قابلیت نقدشوندگی بالا
- عدم نیاز به پرداخت مالیات
- امکان معامله آنلاین و سریع
- کارمزد کمتر به نسبت معاملات سهام
انواع صندوقهایETF
صندوقهای قابل معامله در بورس هم از لحاظ ترکیب دارایی به صندوق سهامی، مختلط، شاخصی، درآمد ثابت، اهرمی و … تقسیم میشوند که در ادامه به شرح آن میپردازیم.
صندوق ETF درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت از ریسک کمی برخوردار است و مناسب افراد با ریسک پذیری پایین است. به این دلیل که حداقل ۸۵ درصد از دارایی این صندوق شامل اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه است.
صندوق ETF مبتنی بر طلا
ریسک سرمایه گذاری در این نوع از صندوقها زیاد است و برای افرادی که تمایل به ریسک بالایی دارند، مناسب خواهد بود. زیرا حداقل ۷۰ درصد از سبد دارایی خود را به گواهی سپرده کالایی سکه طلا و شمش طلا و حداکثر ۲۰ درصد در اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و باقی مانده را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص میدهد.
صندوق ETF سهامی
ترکیب دارایی صندوق قابل معامله سهامی به این صورت است که حداقل ۷۰ درصد از سرمایه این صندوقها در سهام و حقتقدم سهام پذیرفته شده در بورس و مابقی که به میزان حداکثر ۳۰ درصد است، در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری میشود. این صندوقها همانند صندوقهای ETF مبتنی بر طلا نیز از ریسک بالایی برخوردار هستند.
صندوق ETF مختلط
ترکیب دارایی این صندوقها شامل حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد کل دارایی بین اوراق با درآمد ثابت و سهام متغیر است. بدلیل ترکیب دارایی، این نوع صندوقها از لحاظ ریسکپذیری بین صندوقهای درآمد ثابت و صندوقهای سهامی قرار خواهند گرفت.
صندوق ETF شاخصی
بازدهی و عملکرد این نوع صندوق، همانند یکی از شاخصهای بازار (شاخص کل بورس یا یکی دیگر از شاخصهای بازار سهام مانند شاخص کل هموزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگتر) است.
صندوق ETF بخشی
این صندوقها در سهام شرکتهای موجود در یک صنعت یا بخش خاص مانند فلزات اساسی، خودرو و … سرمایه گذاری میکنند.
ساعت معامله صندوقهای قابل معامله
صندوقهای ETF درآمد ثابت بورسی، صندوقهای ETF سهامی و مختلط بازارهای بورس و فرابورس از ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ پیشگشایش و معاملات پیوسته آنها در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۵:۰۰ انجام میشود؛ پیشگشایش صندوقهای درآمد ثابت فرابورسی از ساعت ۸:۲۵ الی ۸:۳۰ و معاملات پیوسته آن از ساعت ۸:۳۰ تا ساعت ۱۵:۰۰ انجام خواهد شد.
صندوقهای کالایی مبتنی بر سکه طلا در روزهای شنبه تا چهارشنبه، از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲:۰۰ پیشگشایش و معاملات پیوسته آن از ۱۲:۰۰ الی ۱۵:۰۰ انجام خواهد شد.