امروزه که سرعت، پایداری و امنیت سه عامل کلیدی موفقیت در فضای آنلاین محسوب میشوند، انتخاب نوع و موقعیت جغرافیایی سرور مجازی (VPS) اهمیت بسیاری دارد. سرور مجازی یک سرور اختصاصی مجازی شده است که منابع مشخصی از یک سرور فیزیکی را در اختیار کاربر قرار میدهد. این نوع میزبانی، بین هاست اشتراکی و سرور اختصاصی قرار میگیرد و انتخابی مقرون به صرفه با امکانات پیشرفته برای سایتها و اپلیکیشنهای متوسط و بزرگ به شمار میرود. موقعیت جغرافیایی سرور تاثیر مستقیمی بر کیفیت دسترسی کاربران، سرعت بارگذاری، امنیت اطلاعات و حتی سئو وبسایت دارد. به همین دلیل، کاربران هنگام خرید سرور مجازی معمولا با این سوال اساسی روبرو هستند که آیا سرور مجازی ایران بهتر است یا سرور مجازی خارج؟ برای پاسخ دقیق به این پرسش لازم است با کاربردها، ویژگیها، مزایا و معایب هر دو گزینه آشنا شویم.
سرور مجازی چیست؟
سرور مجازی یا VPS (Virtual Private Server) نوعی سرویس میزبانی وب است که با استفاده از فناوری مجازی سازی، منابع اختصاصی یک سرور فیزیکی را به صورت مجزا در اختیار کاربران قرار میدهد. در واقع یک سرور فیزیکی قدرتمند به چند بخش مجازی تقسیم میشود و هر بخش مانند یک سرور مستقل عمل میکند.
برای تبدیل یک سرور فیزیکی به چندین سرور مجازی، با استفاده از نرم افزارهای مجازی ساز مانند VMware، KVM و …، منابع سخت افزاری سرور مانند RAM، CPU و فضای دیسک به بخشهای مجزا تخصیص داده میشود. هر بخش دارای سیستم عامل، دسترسی root (در لینوکس) یا Administrator (در ویندوز) و قابلیت نصب برنامهها به صورت مستقل است. در واقع برخلاف هاست اشتراکی، عملکرد شما تحت تاثیر دیگر کاربران قرار نمیگیرد و هر کاربر میتواند بعد از اتصال به سرور مجازی هر نرم افزاری نصب کند یا تنظیمات خاصی انجام دهد. همچنین منابع سرور مجازی به راحتی قابل ارتقا هستند و شما امکانات نزدیک به سرور اختصاصی را با هزینهای بسیار کمتر دریافت میکنید.
سرور مجازی ایران
سرور مجازی ایران نوعی سرویس VPS است که دیتاسنتر آن در داخل ایران قرار دارد و برای افرادی مناسب است که کاربران وبسایت آن ها داخل ایران هستند. در این نوع سرور، با استفاده از تکنولوژی مجازی سازی، منابع یک سرور فیزیکی مانند CPU، RAM، فضای ذخیره سازی و IP اختصاصی به صورت کاملا مستقل در اختیار کاربر قرار میگیرد، که این سرور در ایران قرار دارد. برخی از ویژگیهای سرور مجازی ایران شامل موارد زیر هستند:
- موقعیت جغرافیایی : سرور فیزیکی در یکی از دیتاسنترهای داخل کشور مانند مخابرات، آسیاتک و … میزبانی میشود.
- IP ایرانی : آیپی اختصاص یافته به سرور از نوع آیپی ایران است و باعث دسترسی راحتتر به سرویس های محلی میشود.
- پینگ تایم پایین برای کاربران ایرانی : به دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی سرور به کاربران داخل ایران، سرعت پاسخ دهی و بارگذاری اطلاعات برای بازدیدکنندگان داخل کشور به شکل محسوسی افزایش مییابد.
- سازگاری با زیرساخت های داخلی : مانند سامانه های بانکی، درگاه های پرداخت ایرانی و سایر سرویس های مبتنی بر IP داخلی.
مزایا
- سرعت و پایداری بالاتر برای کاربران داخل ایران
- عدم وابستگی به اینترنت بینالملل در مواقع قطعی یا اختلال
- سازگاری با درگاه های پرداخت بانکی ایران
- مناسب برای کسب و کارهایی با مخاطب ایرانی
معایب
- محدودیت در استفاده از برخی نرمافزارها یا ابزارهای خارجی به دلیل تحریم یا محدودیت های فنی
- پهنای باند بینالمللی کمتر نسبت به سرورهای خارج از کشور
- دارای محدودیت به دلیل سیاست های فیلترینگ یا محدود سازی های داخلی
- در مقایسه با سرورهای خارجی از منابع سخت افزاری ضعیفتری برخوردار هستند
سرور مجازی خارج
سرور مجازی خارج نوعی دیگر از سرویس VPS است که سرور فیزیکی آن در دیتاسنترهای خارج از ایران مانند آلمان، فنلاند، فرانسه یا آمریکا قرار دارد. این سرورها نیز مانند سایر VPSها از طریق فناوری مجازی سازی ایجاد میشوند و منابعی مانند RAM، CPU، فضای دیسک و IP اختصاصی را به طور کاملا مستقل در اختیار کاربران قرار میدهند، با این تفاوت که تمام زیرساخت ها در خارج از ایران میزبانی میشود. برخی از ویژگی های سرور مجازی خارجی عبارتند از:
- میزبانی در دیتاسنترهای بینالمللی : همانطور که پیشتر هم گفته شد، سرورهای فیزیکی در دیتاسنترهای خارجی مانند Hetzner (آلمان)، OVH (فرانسه) و … میزبانی میشوند.
- IP بینالمللی : دسترسی بدون محدودیت به سرویس ها و APIهای جهانی را فراهم میسازد.
- پهنای باند بالا و اتصال پایدار : یکی از ویژگی های سرور مجازی خارج، داشتن پهنای باند بالا است که باعث افزایش سرعت ارتباطات میشود.
- قابلیت استفاده از ابزارها و نرم افزارهای تحریمی : برخی از ابزارهای خارجی ممکن است برای IPهای ایرانی محدود شده باشند، که با استفاده از سرور مجازی خارجی میتوان بدون محدودیت از وبسایت ها و خدمات بینالمللی بهره برد.
- سخت افزارهای بهروز و قدرتمند : سرورهای خارجی معمولا سخت افزارهای قدرتمندتر و بهروزتری نسبت به سرورهای ایرانی دارند که همین امر میتواند عملکرد بهتری برای کاربران داشته باشد.
مزایا
- پهنای باند بینالمللی بالا و پایدار
- پینگ پایین برای کاربران خارج از ایران
- دسترسی کامل به نرم افزارها، بهروزرسانی ها و سرویس های جهانی
- مناسب برای سایت هایی با کاربران خارج از ایران
- مناسب برای توسعه دهندگان نرم افزار، تست و اتوماسیون
معایب
- پینگ بالاتر برای کاربران ایرانی به دلیل دور بودن سرور
- امکان بروز اختلال در اتصال به درگاه های بانکی ایران یا سرویس های محلی
- وابستگی به اینترنت بینالملل؛ در صورت قطع شدن اینترنت بینالملل، سرور از دسترس خارج میشود
- هزینه های بالاتر نسبت به سرورهای ایرانی به دلیل نوسانات نرخ ارز
تفاوت های بین سرور مجازی ایران و سرور مجازی خارج
انتخاب بین سرور مجازی ایران و خارج، به نیازهای فنی، موقعیت کاربران و نوع استفاده از سرور بستگی دارد، که هر کدام از این گزینه ها مزایا و محدودیت های خود را دارند. در این بخش قصد داریم به تفاوت های میان سرور مجازی ایران و سرور مجازی خارج بپردازیم.
موقعیت جغرافیایی دیتاسنتر
مهمترین تفاوت بین سرور مجازی ایران و سرور مجازی خارج، محل قرارگیری دیتاسنتر آنهاست. در سرور مجازی ایران، سرورها در مراکز داده واقع در داخل کشور میزبانی میشوند. در مقابل، سرورهای خارج در دیتاسنترهای معتبر بینالمللی قرار دارند.
سرعت دسترسی
سرورهای ایران به دلیل نزدیکی جغرافیایی، سرعت بالاتری برای کاربران ایرانی فراهم میکنند. این در حالی است که سرورهای خارج به دلیل فاصله بیشتر، تاخیر بیشتری هم دارند، اما برای کاربران بینالمللی سرعت بهتری ارائه میدهند. در واقع به دلیل فاصله جغرافیایی دیتاسنترها و سرورهای خارجی، زمان پاسخ دهی به درخواست های کاربران داخل ایران افزایش پیدا میکند که میتواند تاثیر منفی بر سرعت و سئو وبسایت شما داشته باشد. اگر کاربران شما ایرانی هستند، سرور داخلی عملکرد بهتری خواهد داشت؛ اما اگر بازدیدکنندگان وبسایت یا پروژه شما خارج از ایران هستند، سرور خارجی گزینه مناسبتری است.
پهنای باند و پایداری شبکه
سرورهای خارج معمولا دارای پهنای باند بینالمللی بسیار بالایی هستند؛ همچنین به دلیل زیرساخت و فناوری های پیشرفتهتر از پایداری بیشتری برخوردار هستند. از طرف دیگر، سرورهای ایران به دلیل محدودیت های زیرساختی کشور، پهنای باند بینالمللی کمتری دارند؛ اما در اتصالات داخلی بسیار سریع عمل میکنند. این موضوع برای وبسایت هایی که کاربران آن ها داخل ایران هستند، یک مزیت مهم محسوب میشود.
سازگاری با درگاه های پرداخت ایرانی
درگاه های پرداخت بانکی در ایران معمولا تنها به IPهای داخلی پاسخ میدهند. بنابراین اگر قصد راهاندازی فروشگاه اینترنتی با پرداخت آنلاین ریالی دارید، استفاده از سرور مجازی ایران را به شما توصیه میکنیم؛ زیرا در سرورهای خارج ممکن است اتصال به درگاه بانکی برقرار نشود یا پایداری لازم را نداشته باشد.
دسترسی به سرویس ها و نرم افزارهای خارجی
یکی از بزرگترین مزایای سرورهای مجازی خارج، امکان استفاده بدون محدودیت از ابزارهای خارجی نظیر Docker Hub، GitHub، Amazon Web Services، Google Cloud و … است. این در حالیست که در سرورهای مجازی ایران، برخی از این سرویس ها به دلیل تحریم یا محدودیت آیپی، قابل دسترس نیستند یا نیاز به راهکارهای جایگزین دارند.
امنیت و قوانین حاکم بر اطلاعات
سرورهای ایرانی تحت قوانین داخلی ایران فعالیت میکنند و داده ها در داخل کشور نگهداری میشوند. این موضوع برای برخی از شرکت ها و سازمان های دولتی یا خصوصی اهمیت دارد. از طرفی، سرورهای خارجی تحت قوانین کشورهای میزبان هستند که ممکن است مزایا یا محدودیت هایی را به همراه داشته باشند.
پایداری در زمان قطعی اینترنت بینالملل
در زمان هایی که دسترسی به اینترنت بینالملل در ایران با مشکل مواجه شود، سرورهای ایرانی همچنان برای کاربران داخل کشور در دسترس باقی میمانند. این در حالی است که در چنین مواقعی، سرورهای خارجی ممکن است کاملا از دسترس خارج شوند.
هزینه و تعرفه خدمات
به طور کلی، قیمت سرورهای داخلی نسبت به سرورهای خارجی کمتر است، زیرا قیمت سرورهای خارجی بر اساس نرخ ارز میباشد و نوسانات ارزی میتواند منجر به افزایش قیمت این سرورها شود.
سرور مجازی ایران یا خارج؟ کدام مناسبتر است؟
انتخاب بین سرور مجازی ایران و سرور مجازی خارج، کاملا به نیاز، هدف و موقعیت کاربران شما بستگی دارد. هیچ کدام از این دو گزینه به صورت مطلق بهتر از دیگری نیستند؛ بلکه هر کدام مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند که پیشتر به آن ها اشاره کردیم. برای گرفتن تصمیم درست، باید به چند پرسش کلیدی پاسخ دهید.
مخاطبان اصلی وبسایت یا سرویس شما کجا هستند؟
اگر اکثر بازدیدکنندگان شما داخل ایران هستند، استفاده از سرور مجازی ایران منطقیتر است؛ زیرا هم سرعت دسترسی بالاتری دارند و هم به دلیل IP داخلی، ارتباط با درگاه های بانکی و سامانه های ملی بدون مشکل انجام میشود. اما اگر مخاطبان شما بینالمللی یا خارج از ایران هستند، طبیعتا سرور مجازی خارج انتخاب مناسبتری برای شما خواهد بود.
پایداری شبکه در زمان اختلالات چقدر برایتان اهمیت دارد؟
یکی از مهمترین مزیت های سرورهای ایرانی، دسترسیپذیری در زمان اختلال یا قطعی اینترنت بینالملل است. در این شرایط، سایت هایی که روی سرور مجازی ایران میزبانی میشوند، همچنان برای کاربران داخلی فعال باقی میمانند. اما سرورهای خارجی ممکن است به طور کامل از دسترس خارج شوند. اگر پایداری برایتان اولویت دارد و کاربران شما داخل کشور هستند، سرور مجازی ایران مطمئنترین گزینه برای شماست.
آیا به سرویس ها یا API های خارجی نیاز دارید؟
اگر پروژه شما نیازمند اتصال به سرویس ها و سایر خدمات جهانی است، بهتر است از سرور مجازی خارج استفاده کنید. زیرا بسیاری از این سرویس ها دسترسی IPهای ایرانی را محدود یا مسدود کردهاند. اما اگر استفاده شما از سرور صرفا برای مدیریت سایت، ذخیره سازی اطلاعات یا ارائه خدمات داخلی است، سرور مجازی ایران کاملا مناسب نیازتان خواهد بود.
از چه نوع درگاه پرداختی استفاده میکنید؟
برای سایت هایی که از درگاههای پرداخت ایرانی مانند زرین پال یا درگاه مستقیم بانک ها استفاده میکنند، خرید سرور مجازی ایران الزامی است. چون بیشتر درگاههای بانکی از اتصال با IP بینالمللی پشتیبانی نمیکنند و ممکن است تراکنشها را مشکوک یا ناامن تلقی کنند.
جمعبندی
انتخاب نهایی بین سرور مجازی ایران و سرور مجازی خارج، به نوع کسب و کار و پروژه، محل کاربران و اهداف کاری شما بستگی دارد. اگر کاربران شما داخل ایران هستند و به دنبال سرعت بیشتر، پایداری در زمان قطعی اینترنت جهانی و سازگاری با خدمات بانکی ایران و زیرساخت های داخلی هستید، سرور مجازی ایران بهترین انتخاب است. اما اگر نیازمند دسترسی بدون محدودیت به سرویسهای بینالمللی، پهنای باند بالا و عملکرد بهینه در سطح جهانی هستید، سرور مجازی خارج گزینه مناسبتری خواهد بود.
در نهایت، با در نظر گرفتن اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود، میتوانید انتخابی هوشمندانه و کارآمد داشته باشید؛ انتخابی که هم از نظر عملکرد فنی و هم از نظر اقتصادی به سود پروژه شما باشد.