گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران 1403 در روز چهارشنبه 16 آذر 1403 با حضور اساتید، کارشناسان، مدیران تجاری و فعالان حوزه هوش مصنوعی ارائه شد.
گزارش ایران AI Index 2024 (Iran AI Index 2024) با همکاری مرکز توسعه استراتژی و توسعه هوش مصنوعی شریف و آزمایشگاه سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مدیریت و اقتصاد و با حمایت مرکز اقتصاد دیجیتال دانشگاه صنعتی شریف تدوین شد. معاونت علمی و هدف از طراحی این شاخص ها، ایجاد فرصتی برای مقایسه است. وضعیت مبتنی بر داده ایران نزد کشورهای منطقه و پیشرو در زمینه های مختلف از جمله تحقیق، توسعه، تجارت، سیاست، کاربرد، اخلاق و افکار عمومی اعلام شده است. به گفته ویراستاران، این گزارش با الهام از تجربیات بینالمللی در شاخصهای هوش مصنوعی، تلاش میکند چارچوبی برای درک وضعیت ایران در این زمینه ارائه کند.
در ابتدای این نشست که در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، سید ایمان میرعمادی، عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد و مدیر علمی گزارش شاخص هوش مصنوعی ضمن ارائه روش شناسی و چارچوب نظری گزارش به سرفصل های اصلی گزارش شاخص هوش مصنوعی پرداخت شده توسط ایران
محمود نیلی احمدآبادی، استاد دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران نیز آگاهی از وضعیت موجود را برای هر برنامه ریزی ضروری دانست و گفت: خوشبختانه هوش مصنوعی در کشور از بالاترین سطوح مورد توجه جدی قرار گرفته است. دولت تا سطح عموم مردم به وضوح مشاهده می شود.»
وی تاکید کرد: تصمیم گیری در این زمینه باید بر اساس داده ها باشد و با برنامه ریزی درست انجام شود.
در این مراسم خجتالله میرزایی، رئیس مرکز تحقیقات اتاق ایران، با بیان اینکه هوش مصنوعی ابزاری است که گذار تمدن بشری را شکل میدهد، گفت: دولت کنونی توانایی حمایت از قشر خلاق را ندارد. ; چرا که اساسا دغدغه اصلی قشر خلاق پذیرش تفاوت هاست.» سوالی که به گفته او مشکل مدیریتی نیست.
همچنین بابک حسین حلاج، رئیس و استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه تاکنون همسویی موثری بین فعالان متعدد حوزه هوش مصنوعی وجود نداشته است، افزود: به دلیل محدودیت منابع باید زمینه های مهم را اولویت بندی کرد و اقدامات هدفمندتر و مؤثرتری انجام داد.»
کامران باقری، مدیرعامل شرکت هوش مصنوعی اسمیلینو نیز با بیان اینکه انزوای کشور به ویژه در شرایط تحریمهای سنگین میتواند ما را از بازیهای جهانی حذف کند، تاکید کرد: موضوع هوش مصنوعی از فوریت بالایی برخوردار است و نیازمند اقدامات گستردهای است. همکاری بین المللی
فرشید گلزاده، مدیرعامل صنایع لوازم خانگی مادیران نیز تاکید کرد: به جای بررسی اشاعه و توسعه دانش، باید به ظرفیت جذب دانش بیشتر توجه شود برای گسترش فعالیتهای دانشگاهی و گزارشهایی از این دست، و این مسائل محدود به دانشگاه نیست، بلکه باید در صنعت نیز ارائه و اعمال شود.»
محمدرضا جلایی پور، نماینده معاونت راهبردی رئیس جمهور نیز گفت: بهتر بود پیش از نهایی شدن اسناد سیاستی در این حوزه، چنین گزارشی به سیاست گذاران ارائه می شد.
وی افزود: ایران به چند هزار شرکت کوچک دانش بنیان نیاز ندارد، بلکه برای تقویت این حوزه به شرکت های بزرگ هوش مصنوعی نیاز است.
جلایی پور پیشنهاد کرد این گزارش به مجامع سیاسی و اتاق های فکر کشور ارائه شود.
«سیدعلی مدنی زاده» رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف نیز تاکید کرد: هوش مصنوعی فرصت کوتاه مدتی را در اختیار کشور قرار داده است تا با افزایش چشمگیر بهره وری، تحولی اساسی در نظام مدیریت ایجاد کند. این فناوری میتواند مبنای تصمیمگیری در سیستمهای مدیریتی مبتنی بر علم را تغییر دهد شواهد و مدارک است و منجر به توانمندسازی حکومت و جامعه می شود».
موانع توسعه هوش مصنوعی در ایران
در بخش خلاصه اصلی یافتههای این گزارش آمده است: از نظر علمی، ایران در سالهای اخیر در مقایسه با کشورهای منطقه و جهان با افت چشمگیری مواجه بوده است. در سال 2023 ایران از نظر تعداد و کیفیت مقالات علمی در زمینه هوش مصنوعی پس از عربستان در رتبه دوم منطقه قرار دارد. در صورت ادامه این روند، پیش بینی می شود ایران در 3 سال آینده رتبه دوم را به ترکیه واگذار کند.
در این گزارش آمده است: ایران از نظر توسعه دهندگان هوش مصنوعی بعد از ترکیه در رتبه دوم منطقه قرار دارد. روند مشارکت ایران در پروژههای برجسته هوش مصنوعی در سالهای اخیر رو به افزایش بوده و حضور مهندسان ایرانی در این زمینه رو به افزایش است، اما پیادهسازی و بهکارگیری هوش مصنوعی در تجارت ایرانی حداقل 7 سال از میانگین جهانی عقبتر است در حال حاضر حدود 17 درصد از مشاغل ایرانی از هوش مصنوعی استفاده می کنند. همچنین از نظر تعداد شرکت های فعال در حوزه هوش مصنوعی، ایران تا سال 2016 در رتبه دوم منطقه بود اما در سال 2023. 2 پله به مقام چهارم سقوط کرد.
بر اساس گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران، کمبود نیروی کار ماهر و نبود زیرساخت های مناسب به طور جدی مانع گسترش هوش مصنوعی در شرکت های ایرانی شده است.
در این گزارش ارزش بازار هوش مصنوعی ایران تا سال 1403 می باشد. حدود 1600 میلیارد تومان برآورد شده است.
متن کامل گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران 1403 در سایت مرکز راهبرد و توسعه هوش مصنوعی شریف قابل دسترسی است.