هرآنچه باید درباره ناپایداری پردازنده‌های نسل ۱۳ و ۱۴ اینتل بدانید

در ماه های اخیر بسیاری از کاربران از بی ثباتی پردازنده های نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل به خصوص دو پردازنده Core i9-13900K و Core i9-14900K شکایت کرده اند. این مشکل به جایی رسیده است که برخی از تولیدکنندگان بازی از این پردازنده ها شکایت کرده و اعلام کرده اند که سرورهای مبتنی بر اینتل خود را با سرورهای مبتنی بر AMD جایگزین خواهند کرد.

گزارش‌های مربوط به بی‌ثباتی تراشه در مارس 2023 آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد. البته همه پردازنده ها از این بی ثباتی رنج نمی برند و ظاهرا مدل های K، KF، KS و پردازنده هایی با توان پایه 65 وات (به بالا) در لیست پردازنده های مشکل دار قرار دارند.

در این مقاله با نگاهی به گزارش های منتشر شده، به بررسی مشکلات پردازنده ها می پردازیم و در مورد راهکارهای اینتل برای رفع آن ها صحبت می کنیم. پس تا آخر با همیار وب باشید.

ناپایداری در پردازنده های نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل

اولین باگ ها زمانی کشف شد که چندین گیمر نسخه آزمایشی Tekken 8 را روی سیستم های مجهز به این پردازنده ها اجرا کردند. در آن زمان، ظاهراً رایانه‌های این کاربران با خطای حافظه کافی مواجه شدند، حتی اگر سیستم‌های آن‌ها دارای رم و گرافیک کافی بود.

اینتل در بیانیه ای به تاریخ 29 آوریل (8 مه 1403)، سازندگان مادربرد را به رعایت نکردن تنظیمات توصیه شده متهم کرد. بر اساس گزارش های منتشر شده ظاهرا سازندگان مادربردهای سری 600/700 با وجود آگاهی از ناپایداری، سیستم حفاظت حرارتی و برقی مادربردها را برای رسیدن به بالاترین اورکلاک ممکن غیرفعال کرده اند.

تلاش سازندگان مادربرد برای رفع ناپایداری

ایسوس اولین شرکتی بود که سعی کرد مشکلات پایداری پردازنده های اینتل را با انتشار یک پچ بایوس برطرف کند. این پچ شامل بخشی به نام “Intel Baseline Profile” است که مادربرد را مطابق با تنظیمات توصیه شده اینتل تنظیم می کند، بنابراین انتظار می رفت خطای نمایش داده شده هنگام شروع برخی از بازی ها مانند Unreal Engine 5 برطرف شود. گیگابایت نیز مشابه ایسوس عمل کرد. MSI همچنین راهنمای BIOS را برای کاهش مشکلات پایداری این CPU ها ارائه کرده است.

با این حال، به روز رسانی بایوس نمی تواند مشکلات را به طور کامل حل کند و کاربران همچنان از بی ثباتی پردازنده ها شکایت دارند. با این حال، در آن زمان، به کاربران توصیه می شد که مطمئن شوند بایوس مادربرد به روز است یا در صورت وجود به روز رسانی های جدید، بایوس را به روز کنند.

انتشار دستورالعمل های جدید از اینتل

اینتل دستورالعمل های جدیدی را برای سازندگان مادربرد ارسال کرد تا به رفع بی ثباتی کمک کند. این دستورالعمل ها شامل تنظیمات توصیه شده بایوس برای افزایش پایداری سیستم است. در آن زمان اینتل هنوز علت اصلی این مشکلات را شناسایی نکرده و تنها سعی دارد تا حد امکان از ناپایداری و خرابی پردازنده ها بکاهد. از سوی دیگر، ظاهراً به دلیل قراردادهای تجاری، اینتل مراقب بود تا تولیدکنندگان مادربرد را تا حد امکان به چالش نکشد.

مشکلات سازنده بازی

در حالی که شرکت های سازنده اینتل و مادربرد در تلاش برای رفع این ناپایداری بودند، استودیوی بازی سازی Alderon Games با انتشار مقاله ای در وب سایت خود از بروز مشکلات در سرورها و رایانه های شخصی گیمرها خبر داد و آن را ناشی از بی ثباتی پردازنده های اینتل از روزهای 13 و 14 دانست. نسل. مشکل به قدری جدی بود که استودیو علناً اعلام کرد که پردازنده‌های معیوب را به اینتل می‌فروشد و به توسعه‌دهندگان دیگر نیز پیشنهاد داد که همین کار را انجام دهند.

«متیو کسل» موسس این استودیو در گزارش ماه گذشته خود به برخی مشکلات مهم پردازنده های اینتل اشاره کرد. طبق ادعای او، ابزارهای تشخیص آلدرون مشکلات زیادی را در پردازنده ها مشاهده کردند. خطاهایی که می تواند SSD و حافظه را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین، طبق تجربه تیمش، او می‌گوید همه پردازنده‌های تحت تأثیر “به تدریج تخریب می‌شوند و در نهایت از کار می‌افتند.”

تعداد پردازنده های تحت تأثیر

یکی از مشتریان اینتل داده هایی را به کانال YouTube “Nexus Gamer” ارائه کرد که نشان می دهد نزدیک به 8 میلیون پردازنده نسل سیزدهم اینتل ممکن است تحت تأثیر این شکست قرار بگیرند که 75٪ از آنها 13600 تا 13900 هزار پردازنده هستند. از طرفی با توجه به اطلاعات دریافتی به دلیل آسیب های ناشی از ناپایداری پردازنده ها احتمالا حداکثر سرعت حافظه آنها از DDR5-5600 به DDR5-4800 کاهش می یابد.

اینتل می گوید تنها 0.035 درصد از پردازنده های ذکر شده مشکل دارند، در حالی که منابع دیگر، مانند سازندگان تجهیزات اصلی (OEMs)، نرخ خرابی پردازنده را بین 10 تا 25 درصد گزارش می کنند. همچنین ظاهراً 12 درصد از پردازنده های اینتل در آزمایش های اولیه برخی شرکت ها آسیب دیده اند.

از سوی دیگر، اینتل هنوز اقدامی برای جمع آوری پردازنده های معیوب نکرده و ظاهراً می خواهد به فروش آنها ادامه دهد. همچنین هنوز مشخص نیست که آیا گارانتی کاربران آسیب دیده تمدید می شود یا پشتیبانی پس از فروش شامل نمی شود. البته اینتل به کاربران آسیب دیده اطلاع می دهد که برای تعویض یا پیگیری گارانتی محصولات خود با پشتیبانی این شرکت تماس بگیرند.

منشا مشکلات را تشخیص دهید

بر اساس گزارش وب سایت «تام سخت افزار»، اینتل در پایان تحقیقات خود توانسته منبع بی ثباتی پردازنده را بیابد.

همانطور که توماس هانافورد، سخنگوی اینتل گفت، آنها متوجه شدند که ولتاژ بالای پردازنده ها باعث از بین رفتن گذرگاه حلقه در برخی از آنها شده است. در واقع این خطا از یک الگوریتم میکروکد می آید که در نتیجه درخواست افزایش ولتاژ به پردازنده ارسال می شود و باعث افزایش انرژی پردازنده می شود. این افزایش انرژی به تدریج عمر مفید پردازنده را کاهش می دهد و ثبات عملکرد سیستم را از بین می برد.

به‌روزرسانی میکروکد را منتشر کنید

ظاهراً اینتل در اواسط ماه آینده یک بروزرسانی میکروکد را برای سازندگان مادربرد ارسال خواهد کرد. این نوع به روز رسانی ها معمولاً نیاز به به روز رسانی بایوس دارند. به همین دلیل زمان عرضه آنها در دست سازندگان مادربرد است. اگر کاربران با خطاهای ناپایداری CPU مواجه نشده باشند، این به روز رسانی از خراب شدن تدریجی CPU جلوگیری می کند، اما این خبر برای کاربران شاکی چندان خوب نیست. زیرا به روز رسانی الگوریتم نمی تواند آسیب های قبلی را جبران کند.

علاوه بر مشکلات میکروکد، به نظر می رسد عامل دیگری نیز در بی ثباتی پردازنده های نسل سیزدهم و چهاردهم نقش داشته باشد. به گفته «لکس هویوس» مدیر انجمن اینتل، به نظر می رسد مشکلات مربوط به فرآیند اکسیداسیون در برخی از پردازنده های نسل سیزدهم باعث شده تا این پردازنده ها در عملکرد خود دچار مشکل شوند. با این حال به نظر می رسد این مشکل در سال 2023 حل شده است، البته مشکلاتی از این دست نشان می دهد که احتمالا عوامل زیادی در بروز ناپایداری ها موثر هستند و ممکن است در آینده دوباره با خطاهای مشابه مواجه شویم.

این غول تراشه معتقد است که تجربه این شرکت در کنترل نوسانات پردازنده های نسل سیزدهم و چهاردهم باعث شده تا بتوانند داده های آینده را به خوبی تجزیه و تحلیل کنند. به هر حال، اینتل ادعا می کند که پردازنده های نسل چهاردهم لپ تاپ و پردازنده های آینده اینتل از چنین آسیب هایی محافظت می شوند.