آیا تب هوش مصنوعی درحال افول است؟

غول های فناوری سیلیکون ولی چند هفته سخت را سپری می کنند. تعداد فزاینده ای از سرمایه گذاران نگران هستند که هوش مصنوعی (AI) نتواند سود زیادی را برای آنها به ارمغان بیاورد. از زمان اوج گیری هوش مصنوعی در ماه گذشته، قیمت سهام شرکت های غربی که انقلاب هوش مصنوعی را رهبری می کنند، 10 درصد کاهش یافته است.

بسیاری از ناظران هوش مصنوعی اکنون محدودیت‌های مدل‌های زبان بزرگی را که زیربنای سرویس‌هایی مانند چت ربات ChatGPT هستند، زیر سوال می‌برند. شرکت‌های بزرگ فناوری ده‌ها میلیارد دلار برای مدل‌های هوش مصنوعی هزینه کرده‌اند و وعده سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تری در آینده می‌دهند. با این حال، بر اساس آخرین داده‌های اداره سرشماری، تنها 5.1 درصد از شرکت‌های آمریکایی از هوش مصنوعی برای تولید کالاها و خدمات استفاده می‌کنند که نسبت به اوج 5.4 درصدی در اوایل سال جاری کاهش یافته است. در ماه های آینده نیز تقریباً همین کاهش را شاهد خواهیم بود.

آیا چرخه هایپ هوش مصنوعی به پایان رسیده است؟

اگر این مسائل را با یک فعال فناوری در میان بگذارید، آنها با ترکیبی از ناامیدی و پشیمانی واکنش نشان خواهند داد. آیا تا به حال در مورد اصطلاح “چرخه لگن” شنیده اید؟ این اصطلاح توسط شرکت تحقیقاتی گارتنر ابداع شد و در سیلیکون ولی به خوبی شناخته شده است. سیکل هیپ دارای 5 مرحله است که برخی از فناوری ها آن را طی می کنند.

اولین مرحله از چرخه هایپ، محرک فناوری (محرک نوآوری) است که با ظهور فناوری های جدید همراه است. پس از ظهور فناوری های جدید، آنها وارد مرحله دوم چرخه به نام اوج انتظارات (Peak of Inflated Expectations) می شوند که در واقع دوره اولیه خوش بینی غیرمنطقی نسبت به یک فناوری معین و سرمایه گذاری بیش از حد در آن است. فناوری ها پس از گذر از این مرحله وارد مرحله سوم می شوند که به آن فروغ ناامیدی می گویند. در این مرحله، نگرش نسبت به فناوری منفی است و همه نگران هستند که پذیرش فناوری کند است و سود بردن از آن دشوار است. با این حال، با تبدیل شدن شب به روز، برخی از فناوری ها به روزهای محبوبیت خود باز می گردند. در چرخه هایپ، چنین دوره ای مرحله شیب روشنگری نامیده می شود. اگر سرمایه گذاری در فناوری خوش بینانه باشد، منجر به ایجاد زیرساخت های عظیم می شود که به نوبه خود فناوری را به سمت پذیرش عمومی سوق می دهد. چنین مرحله ای آخرین مرحله از چرخه هایپ است که به آن فلات بهره وری می گویند. آیا چرخه تبلیغات راهنمای مفیدی برای آینده هوش مصنوعی در جهان است؟

برخی از فناوری های قدیمی به طور کامل چرخه هایپ را پشت سر گذاشته اند. به عنوان مثال، قطار یک نمونه کلاسیک است. تب ریلی بریتانیا را در قرن نوزدهم فرا گرفت. همه از چارلز داروین تا جان استوارت میل پول خود را در سهام راه آهن سرمایه گذاری کردند به امید بازدهی عالی. حباب بازار سهام ایجاد کردند. آن بازار سقوط کرد. سپس شرکت‌های راه‌آهن با استفاده از سرمایه‌ای که در دوران اوج محبوبیت قطار ایجاد کرده بودند، ریل‌ها را ساختند و بریتانیا را از بالا به پایین متصل کردند و اقتصاد را متحول کردند. بنابراین، چرخه هیپ تکنولوژی قطار کامل شده است.

فناوری اینترنت نیز طی چند دهه گذشته مراحل چرخه تبلیغات را طی کرده است. در دهه 1990 هیجان زیادی در مورد این فناوری وجود داشت و آینده پژوهان پیش بینی کردند که در چند سال آینده همه به خرید آنلاین خواهند پرداخت. در سال 2000، بازار سقوط کرد و باعث ورشکستگی 135 شرکت بزرگ مرتبط با اینترنت، معروف به شرکت های دات کام شد. از garden.com تا pets.com. نتیجه مهمتر این بود که تا آن زمان شرکت های مخابراتی میلیاردها دلار در کابل های فیبر نوری سرمایه گذاری کرده بودند که در نهایت به زیرساخت اینترنت امروزی تبدیل می شد.

اگرچه هوش مصنوعی هنوز فروپاشی خطوط راه آهن یا شرکت های دات نت را تجربه نکرده است، برخی کارشناسان می گویند نگرانی های فعلی حاکی از گسترش آینده این فناوری در سراسر جهان است. نوح اسمیت، مفسر اقتصادی، چنین می گوید:

آینده هوش مصنوعی مانند هر فناوری دیگری خواهد بود. ابتدا یک زیرساخت عظیم و گران قیمت برای این کار وجود خواهد داشت، اما زمانی که مردم متوجه شوند که واقعاً نمی دانند چگونه از این فناوری به طور موثر استفاده کنند، شاهد یک سقوط بزرگ خواهیم بود. در مرحله بعدی، زمانی که مردم یاد بگیرند که چگونه از هوش مصنوعی به طور موثر استفاده کنند، این فناوری به آرامی و به تدریج احیا خواهد شد.

آینده روشن یا افول؟

آیا هوش مصنوعی واقعاً در آینده از چرخه تبلیغات عبور خواهد کرد، شاید نه. نسخه‌های هوش مصنوعی دوره‌هایی از محبوبیت و شکست را در طول دهه‌ها تجربه کرده‌اند که با انبوهی از ورودی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های علمی و دانشگاهی همراه بوده است. اما ما ندیده ایم که آنها در مراحل چرخه تبلیغات حرکت کنند. در دهه 1960 هیجان زیادی در مورد فناوری هوش مصنوعی وجود داشت که یکی از آنها ELIZA، چت بات اولیه بود. پس از محبوبیت هوش مصنوعی، زمستان این فناوری در دهه 1970 و 1990 رخ داد. تا سال 2020 تمایل و علاقه به تحقیقات هوش مصنوعی رو به کاهش بود، اما با ظهور فناوری هوش مصنوعی مولد، شرایط تغییر کرد و تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی دوباره به اوج خود رسید.

در این میان، برخی دیگر از فناوری‌های تأثیرگذار در تکامل خود و رسیدن به مرحله استقبال گسترده عمومی، اصلاً مراحل چرخه هیپ را طی نکرده‌اند. به عنوان مثال، محاسبات ابری بدون هیچ هیجان و شکستی از صفر به صد رسید. به نظر می رسد انرژی خورشیدی و رسانه های اجتماعی به همین ترتیب تکامل یافته اند.

شرکت های انفرادی مانند مای اسپیس نتوانستند به اهداف خود دست یابند. در ابتدا، نگرانی هایی در مورد اینکه آیا این شرکت درآمد خواهد داشت یا خیر وجود داشت، اما پذیرش آن توسط کاربران نهایی به طور پیوسته افزایش یافته است. از سوی دیگر، محبوبیت بسیاری از فناوری‌های منسوخ شده بدنام شده است، اما عموم مردم به هیچ وجه (یا حداقل هنوز) آنها را به معنای واقعی کلمه درک نکرده‌اند. فناوری Web3 را به خاطر دارید؟ برای مدتی، مردم فکر می کردند که روزی همه یک پرینتر سه بعدی در خانه خواهند داشت. چنین نگرش به طور خلاصه برای نانولوله های کربنی ایجاد شد.

متأسفانه، بررسی اینکه آیا چرخه هایپ یک قانون سرانگشتی است یا خیر، آسان نیست. اتان مولیک از دانشگاه پنسیلوانیا می گوید:

از آنجایی که داده‌های Hyb Cycle مبتنی بر احساسات هستند، ارائه اطلاعات قطعی در مورد آن دشوار است، اما ما سعی کرده‌ایم اطلاعات قطعی در مورد آن ارائه کنیم و اقدامات سرمایه‌گذار مایکل مولانی در سال 2016 را گسترش دهیم.

نتایج مطالعات نشان می دهد که چرخه هایپ به ندرت در تکامل فناوری تکمیل شده است. بررسی فناوری‌های پیشرفته در طول سال‌ها نشان داده است که تنها بخش کوچکی (شاید یک پنجم) از مرحله نوآوری به محبوبیت و رشد، سپس به شکست و ناامیدی و در نهایت به مرحله پذیرش گسترده پیشرفت کرده‌اند. بسیاری از فناوری ها بدون گذراندن چنین مسیر شیب دار به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. برخی دیگر از مرحله اوج شکست می خورند اما مورد قبول عموم مردم نیستند. طبق تخمین ما، از همه انواع فناوری که وارد مرحله ناامیدی می شوند، از هر 10 6 مورد از آن خارج نمی شوند! نتیجه گیری ما مشابه نتیجه گیری آقای مایکل مولانی است که به این نتیجه رسید که تعداد نگران کننده ای از فناوری های جدید و محبوب دوام زیادی ندارند!

هوش مصنوعی هنوز هم می تواند دنیا را تغییر دهد. یکی از شرکت های بزرگ فناوری ممکن است پیشرفت ارزشمندی داشته باشد. کسب‌وکارها ممکن است مزایایی را که هوش مصنوعی برایشان به ارمغان آورده است، درک کنند، اما در حال حاضر چالش سخت برای شرکت‌های بزرگ فناوری اثبات این است که هوش مصنوعی دستاورد قابل‌توجهی برای ارائه به اقتصاد واقعی دارد. هیچ تضمینی برای موفقیت این فناوری وجود ندارد. اگر برای درک آینده هوش مصنوعی باید به تاریخ فناوری نگاه کنید، چرخه تبلیغات نمی تواند کل داستان را به شما بگوید. برای آینده هوش مصنوعی، جمله معروف “به راحتی به دست می آید به راحتی از دست می رود” درست تر است!